Jezioro Tarnobrzeskie (Machów) » Best Divers
Zainteresowany ofertą?
Zadzwoń na naszą infolinię:
601 321 557
Zamów bezpłatną rozmowę

Jezioro Tarnobrzeskie (Machów)

Wyprawy nurkowe - jezioro Tarnobrzeskie


Wreszcie po kilkumiesięcznym oczekiwaniu ekipa Bestdivers dotarła nad Jezioro Tarnobrzeskie. Wcześniej miał to być zalew Machów, ale ostatecznie zatwierdzono administracyjnie nazwę obecną. We wrześniu 2013 roku jezioro miało niespełna 6 lat, a w grudniu 2012 roku zatwierdzono je administracyjnie jeziorem. Znaczy to, że dopiero po tym fakcie jeziora można nanosić na mapy i oficjalnie umieszczać w przewodnikach. Historycznie i na tle innych jezior polodowcowych to dopiero niemowlak. Tym bardziej byłem bardzo ciekawy jak jezioro wygląda pod powierzchnią wody. W zasadzie jezioro się tworzy. Jego fauna, flora i cały charakter może się zmieniać z roku na rok.


 


Jezioro powstało w miejscu, gdzie kiedyś była wieś o nazwie Machów. Wielkie wykopalisko siarki zostało zasypane grubą warstwą piachu. Odniosłem wrażenie, że woda ma większą zawartość siarki niż normalnie. Dlaczego? Odpowiedzią są rośliny. W jeziorach widuje się wiele ciekawych gatunków flory, w tym zbiorniku są one wyrośnięte tak, jakby je nawożono każdego dnia!




 


Pierwsze nurkowania zrobiliśmy z terenu bazy nurkowej - jedynej w tej okolicy. Od właściciela dowiedziałem się, że dzięki bardzo upalnemu latu temperatura wody wzrosła w sierpniu do 27 stopni Celsjusza, a co za tym idzie pojawił się niezwykle duży zakwit fitoplanktonu znacznie zmniejszający widoczność pod wodą. Dodatkowo lipcowe obfite deszcze spoodowały, że w tym okresie przejrzystość drastycznie spadła.


 


Podczas naszych wrześniowych nurkowań przejrzystość wody wahała się w granicach 4-5 metrów. Szału nie było, ale poniżej 8 metrów głębokości wizura spadała do ok. 1,5 metra. Tak wiec byłem lekko zdegustowany. Co zastaliśmy nurkując z terenu bazy nurkowej? Baza przygotowała kilka atrakcji typu zatopiona łódź, żaglówka, platformy. Wszystko oporęczowane. To jednak nie było powodem mojego zaciekawienia. Były nim podwodne łąki, które wyglądają zupełnie inaczej niż w przeciętnym polskim jeziorze. Całe dno jeziora porośnięte jest jezierzycą - gatunkiem rośliny podwodnej, której nie widziałem nigdzie indzie, a nurkuję już 20 lat. Chociażby to powoduje, że jest to jezioro unikatowe.


 


Wyprawy nurkowe - jezioro Tarnobrzeskie


 


Tak jak wspominałem przejrzystość nie rozpieszczała. Po sezonie zwyczajnie woda się miesza, czego początkujący nurek zupełnie nie rozumie i klasyfikuje zazwyczaj dany zbiornik określeniem "brudno i nie warto wracać", bądź "jezioro czyste, kiedyś tu wrócę znowu". Drugiego dnia popłynęliśmy łodzią na drugi brzeg. To teren nadal działającej kopalni siarki. Teraz robią tam nawozy siarkowe. Co jeszcze? Nie wiem. Łąki w tamtym miejscu są zupełnie inne. Jakbym nurkował w innym jeziorze. Było to miejsce, gdzie Wisła wlewała się wypełniając zbiornik. Nie znajdziemy więcej niż 6 metrów głębokości dzięki temu całe dno jest zarośnięte. Od razu urzekła mnie wspaniała forma glonów, które pokrywają niemalże całe dno w tamtym miejscu. Glony są zupełnie inne od tych, które widywałem. Tworzy to jakby murawę z trawy, bardzo zieloną, co też powoduje, że muł nie jest w stanie w tamtym miejscu oderwać się od dna i korzystnie wpływa na przejrzystość. W miejscu, gdzie Wisła wlewała się drobnym strumieniem, utworzył się mały rów, w którym rosną rogatki sztywne. W jeziorze dorastają one do pół metra po lecie, tu miały jakieś 3 metry wysokości! Rów tworzy jakby mały kanion, a jak zobaczyłem jeszcze całe stada małych okoni to już stwierdziłem, że to miejsce jest naprawdę niezwykłe. Bliżej brzegu wspaniałe rdestnice szerokolistne, tu olbrzymie kiście niczym świadomie nawożone. Pomiędzy nimi sazany, czyli karpie królewskie, szczupaki i bardzo dużo małych okonków. Za kilka lat jak te „towarzystwo” dorośnie będzie tu można robić zawody wędkarskie w połowie dużych okoni.


 


Jezioro tworzy się i zmienia na naszych oczach. Z wcześniejszych relacji trzy tygodnie wcześniej na 40 metrach głębokości było 15 metrów przejrzystości i spokojnie można było pływać bez latarki. Podczas weekendu kiedy ja byłem na 40 metrach był metr wizury i zupełnie ciemno. Takie relacje przekazali nam nurkowie nurkujący tego samego dnia. Jak widać woda tam dość dynamicznie się zmienia, dlatego zdecydowanie trzeba powtórzyć nurkowania w tym zbiorniku w maju lub czerwcu. Motywacją odwiedzenia tego zbiornika były opowiadania i relacje innych nurków na temat niesłychanej przejrzystości wody i wspaniałych łąk. To drugie potwierdzam. Na pierwsze przyjdzie jeszcze pora. Przy okazji w okolicy jest kilka atrakcji turystycznych, które można odwiedzić, jak chociażby zamek w Baranowie Sandomierskim.


 


Wypraw nurkowe - jezioro TarnobrzeskieNurkowania można zrobić z udostępnionej plaży. Trzeba bardzo długo płynąć, aby złapać głębokość 10-15 metrów. Dlatego też sporym udogodnieniem jest baza nurkowa. W serwisie jest wywożenie nurków łodzią nurkową na drugi brzeg jeziora, gdzie znajdują się wspaniałe łąki i ścianka do 40 metrów głębokości. Zbiornik został zarybiony różnymi gatunkami ryb (szczupaki, sumy, karpie królewskie, płocie i okonie). W strefie do 6 metrów głębokości zobaczymy głównie jezierzyce oraz rdestince, osokę aleosowatą, ramienice i moczarki kanadyjskie. Podkreślam, iż rośliny są tak bujne, jakby je kto nawozami codziennie podsypywał. Nie zobaczysz takiej gęstwiny wyrosłych wodorostów w przeciętnym jeziorze! Rogatek sztywny w polskich jeziorach ma wysokość 20-40 cm, tu widzieliśmy ściany tej rośliny po 3-4 metry!! A widziałeś kiedyś stado karpi królewskich pod wodą? Tu udało nam się to nawet kilka razy.


Zatem jeśli chcesz dołączyć na nurkowanie z Bestdivers, gorąco zapraszam! Poniżej kilka szczegółów historycznych na temat zbiornika.

 




Jezioro Tarnobrzeskie (dawniej Zalew Machowski) to zbiornik wodny utworzony poprzez zalanie wodą z pobliskiej Wisły wyrobiska górniczego o powierzchni 560 ha i głębokości do 110 m powstałego po odkrywkowej eksploatacji siarki w Tarnobrzegu. Likwidacja kopalni trwała od 1994 roku, kiedy to zaczęto zabezpieczanie brzegów wyrobiska do 2009 roku, w którym to zalew został całkowicie wypełniony wodą. Skarb Państwa wydał na ten cel 1,5 mld zł.


 


Przyczyną likwidacji kopalni był spadek cen siarki. Kopalnia okazała się nierentowna i w grudniu 1992 roku zaprzestano dalszej eksploatacji. W roku 1994 rozpoczęto prace związane z likwidacją wyrobiska posiarkowego i rekultywacją terenów. Na podstawie szeregu badań, szczególnie dla rzeki Wisły, specjalistyczne firmy projektowe przygotowały szczegółową dokumentację dotyczącą napełniania i eksploatacji zbiornika "Machów" oraz zaprojektowały sposób kontroli podstawowych parametrów wody wprowadzonej do zbiornika. 24 lutego 2005 roku na podstawie wyników badań wody i opinii Komisji Pierwszego Napełniania Kierownik Ruchu Zakładu Górniczego podjął decyzję o rozpoczęciu napełniania zbiornika "Machów".


 


Wyprawy nurkowe - jezioro Tarnobrzeskie


Historyczne zdjęcie z 2004 roku pokazujące ukształtowanie dna zbiornika






W miejscu wyrobiska poeksploatacyjnego utworzono zbiornik wodny o charakterze rekreacyjnym o powierzchni 500 ha, pojemności około 111 mln m3 i głębokości 42 m. Dno zbiornika zostało uszczelnione 25 metrową warstwą izolacyjną (iły krakowieckie) celem niedopuszczenia do przebicia silnie zmineralizowanych wód trzeciorzędowych i ich zmieszania się z wodami wypełniającymi przyszły zbiornik. Ale nawet tak gruba warstwa ziemi i tak nie zrównoważy ciśnienia wód znajdujących się pod wyrobiskiem. Wyrównał je dopiero słup wody jeziora, które w najgłębszym miejscu wynosi 42 metry. 


 


Czynione są starania, aby woda w zbiorniku była utrzymana w I klasie czystości. Z tego też powodu woda do akwenu dostarczana była okresowo. Śluza była otwierana podczas wiosennych roztopów, gdy woda w Wiśle miała wysoki poziom i przynajmniej drugi stopień czystości. Wisłę od wyrobiska dzieli kilkaset metrów, a łączy wybudowany kanał dopływowy.

30 czerwca 2011 roku tarnobrzescy radni, działając na wniosek prezydenta miasta, kierując się tym, że miejscowość Machów została włączona do Tarnobrzega (i nie widnieje obecnie na mapach) oraz względami promocji miasta, wystąpili do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z wnioskiem o ustalenie oficjalnej nazwy zbiornika w brzmieniu Jezioro Tarnobrzeskie.

 


Wyprawy nurkowe - jezioro Tarnobrzeskie


 


Zbiornik wodny ma powierzchnię 455 ha i głębokości do 42 m (jest to czwarty najgłębszy sztuczny zbiornik w Polsce). Zostanie on docelowo zagospodarowany na cele rekreacyjne. Dziewięćdziesiąt procent wpuszczanej wody ma I klasę jakości. Jesteśmy więc świadkami tworzenia się nowego miejsca nurkowego w Polsce.


 


Wyprawy nurkowe - jezioro Tarnobrzeskie






10 lipca 2010 roku miało miejsce otwarcie tymczasowej plaży przy jeziorze, która liczy 100 metrów szerokości, a usypana została z tysiąca metrów sześciennych piasku. W roku 2012 plaża została powiększona o 1400 metrów. Na obszar kąpieliska prowadzi ścieżka rowerowa. Przy jeziorze funkcjonuje klub jachtowy Kotwica, a także znajdują się parkingi i zaplecze gastronomiczne oraz udostępnione zostało miejsce dla płetwonurków. W maju 2012 roku powstała Baza Machów nad Jeziorem Tarnobrzeskim, która jest obsługiwana przez trzy Kluby LOK z woj. Podkarpackiego.


 Tu w wersji HD


 


 


Galeria zdjęć:





 


Tekst, zdjęcia, film: Rudi Stankiewicz

Montaż: Błażej Kabziński

 

Masz pytania?

Wystarczy, że do nas napiszesz lub zadzwonisz:
Bestdivers@bestdivers.pl
Tel. (+48) 601321557 / (+48) 698529073