Wrak Tankowca t/s Franken (Bałtyk)

Ten wrak zrobił się od niedawna popularny wśród nurków technicznych. Jednak przez wypadek na nim i możliwość skarżenia środowiska wyciekającym z niego paliwa jego sława poszła niestety w złym kierunku. Krótka historia Frankena przedstawia się tak. Budowę tankowcka rozpoczęto w 1937 roku w stoczni Deutsche Werke Kiel w Niemczech. Sam kadłub zwodowano 08 marca 1939 roku. Gdy wybuchła II Wojna Światowa prace wykończeniowe prowadzone były wolno i tylko wtedy, gdy stocznia nie miała pilniejszych zadań. W 1942 roku t/s Franken został odholowany do stoczni Burmeister & Wain w Kopenhadze, gdzie wreszcie został ukończony.

Zamontowano na nim 4 silniki spalinowe z 9 cylindrami każdy oraz dwie potężne śruby. Uzbrojony został w 3 działa kaliber 150 mm, 16 działek przeciwlotniczych kaliber 20 mm i 2 działka przeciwlotnicze kaliber 37 mm. Mógł on zabrać 9500 ton różnego rodzaju paliw, posiadał m.in. zbiorniki na paliwo lotnicze i był przystosowany do tankowania różnych jednostek. Łącznie posiadał 13 dużych zbiorników, w których miał rozmieszczone paliwo o różnych gęstościach, zarówno paliwo okrętowe do silników Diesla, jak i paliwo ciężkie używane do zasilania turbin. Franken został wcielony do służby III Rzeszy 17 marca 1943 roku. Tankowiec pływał tylko na Morzu Bałtyckim jako zaopatrzeniowiec także dla krążownika Prinz Eugen, jednostek torpedowych i trałowych.

Niemiecka jednostka pomocnicza (transportowo–zaopatrzeniowa) t/s FRANKEN została zatopiona na akwenie Zatoki Gdańskiej, ok. 6,3 mili morskiej od Cypla Helskiego, w wyniku działań wojennych podczas II Wojny Światowej 8 kwietnia 1945 r. Statek został storpedowany, zbombardowany i ostrzelany w ataku lotniczym. Po około trzech godzinach Franken został rozerwany w wyniku eksplozji transportowanego paliwa i amunicji.

Załączone zdjęcie pokazuje płonącego Frankena tuż przed zatonięciem. Płonąca jednostka przełamała się na dwie części i zatonęła na głębokości  70 metrów. Część dziobowa jednostki leży  460 metrów od głównegoi kadłuba wraku. Dane historyczne jednoznacznie wskazują,  że w momencie zatopienia jednostki doszło do znacznego jej uszkodzenia i wycieków znacznej części paliwa. Jednostka znajduje się obecnie od 47 do 72 metrów pod powierzchnią wody.

Film o potencjalnej katastrofie ekologicznej związanej z wyciekiem paliwa z Frankena w dzisiejszych czasach 

W lipcu 2018 roku Instytut Morski w Gdańsku przesłał do Urzędu Morskiego w Gdyni raport z ekspedycji badawczej na wraku t/s FRANKEN, przeprowadzonej w kwietniu 2018 r. Powyższy raport miał pokazać jakie jest realne ryzyku wycieku pozostałego paliwa z Frankena do Zatoki Gdańskiej. W czerwcu 2018 Instytut Morski w Gdańsku i Fundacja MARE opracowały raport, z którego wynika, że w ciągu kilku najbliższych lat skorodowany wrak może się rozpaść i spowodować wyciek od 1,5 do 5 milionów litrów mazutu zgromadzonego w ocalałych 5, spośród 13 zbiornikach jednostki, a w konsekwencji katastrofę ekologiczną na polskim wybrzeżu. Z zachowanych archiwalnych dokumentów wynika, że statek zatankowany został przez inny tankowiec kilka dni przed zatopieniem. Tuż przed zatopieniem nie przekazywał paliwa innym jednostkom, a na pokładzie znajdowało się wówczas 3136 metrów sześciennych paliwa. Przeprowadzone badania dna morskiego w najbliższym sąsiedztwie tankowca wykazały, że doszło tam już do dużego zanieczyszczenia środowiska, a normy dla niektórych toksycznych i rakotwórczych substancji zostały przekroczone kilkaset razy.

Film z nurkowania na Frankenie

Wygląda na to, iż wrak przez swój rozgłos będzie zamknięty do nurkowania. No bo, przecież nurkowanie mogą spowodować dalsze naruszenie kadłuba i przyspieszony proces degradacji. Jak będzie zobaczymy.